Waarnemers gezocht: Overleving en groei van jonge jeneverbes

Waarnemers gezocht: Overleving en groei van jonge jeneverbes

Een project voor de winter

Het Jeneverbesgilde en de Universiteit van Groningen starten in oktober met een nieuw project.
Natuurlijke verjonging van jeneverbes verloopt moeizaam. Met het verdwijnen van jeneverbesstruwelen dreigt eveneens de bijbehorende zeldzame flora en fauna en daarmee een uiterst waardevol natuur- en cultuurlandschap te verdwijnen. De precieze oorzaak van het achterwege blijven van de verjonging is onbekend. Experts wijten dit aan een combinatie van factoren: de trage rijping van zaden en een slechte kieming, bodem en (biotische) factoren die de vestiging en overleving van jeneverbes bepalen (zaaddispersie, zaadpredatie en herbivorie). Met name de belangrijke effecten van herbivorie (vraat; door schapen en konijnen) tijdens het kiemen en de zaailingfase zijn tot op heden onvoldoende onderzocht.
De jeneverbes geniet al enige tijd extra aandacht. De soort staat op de Rode Lijst. In Drenthe zijn de groeiplaatsen van adulte jeneverbessen goed bekend.
In 2005 heeft het Jeneverbesgilde contact gezocht met beheerders en vrijwilligers om na te gaan of er ook jonge planten aanwezig waren, en van welke grootteklasse.
Bij deze inventarisatie zijn in 64 gebieden in Drenthe gegevens verzameld.

Met het project dat nu van start gaat willen we de individuele jonge jeneverbessen (zaailingen) gaan volgen. Daarvoor moeten we de zaailingen merken en hun groeiplaats met GPS inmeten. Vervolgens willen we overleving en groei volgen bij twee bezoeken per jaar (oktober/november en februari/ maart).

Op de Universiteit Groningen is een gegevensbestand opgebouwd met oudere inventarisatiegegevens van jeneverbesverjonging in Drenthe. Deze zullen aangevuld worden met de resultaten van de nieuwe inventarisaties. Vervolgens gaan we deze gegevens koppelen aan historische en huidige gegevens over het voorkomen van konijnen en de beweidingsintensiteit van schapen. Ook andere omgevingsfactoren zullen hierbij betrokken worden. Hopelijk levert deze analyse inzicht in de oorzaken van de moeizame verjonging. De resultaten van de analyse zullen tevens de basis vormen voor een artikel in een (semi-) wetenschappelijke tijdschrift.

Vrijwilligers van het Jeneverbesgilde hebben al op zich genomen om de jonge planten in de Zeegser Duinen, het Drouwenerzand, Echtenerzand en Kraloo te gaan volgen.
Maar wij hebben nog meer waarnemers nodig! Wilt u ook meedoen? U kunt zich opgeven bij Marijke Drees (marijke.dreesatkpnplanet.nl).

Het project wordt gecombineerd met PR, voorlichting en educatie door het Jeneverbesgilde en kan worden uitgevoerd dankzij een subsidie van het Van Langefonds en Prins Bernhard Cultuurfonds.